Rójka – kiedy następuje
W okresie od maja do października zachodzi zjawisko rojenia się królowych mrówek, które opuszczają gniazdo w celu kopulacji i założenia nowej kolonii. Szczególnie aktywny w tym zakresie jest rodzaj Lasius, obserwując szczytową aktywność w lipcu i sierpniu, podczas gdy mrówki z rodzaju Formica są aktywne od maja do sierpnia. Rozbieżności te wynikają z różnorodności gatunków mrówek, ich środowiska życia oraz unikalnych cech. Na przykład, mrówki leśne takie jak Formica rufa i Formica polyctena najczęściej roją się w maju i czerwcu, w odróżnieniu od Formica pratensis, Formica rufibarbis, czy Formica cunicularia, które preferują czerwiec i lipiec. Natomiast gatunki takie jak Formica fusca, Formica cinerea, Formica sanguinea, oraz Formica truncorum (również należące do mrówek leśnych) są najbardziej aktywne w lipcu i sierpniu. Rodzaj Tetramorium charakteryzuje się rojeniem w czerwcu, a Myrmica od sierpnia do września, z niektórymi gatunkami aktywnymi aż do października. Maj i wrzesień to miesiące rojenia dla rodzaju Manica, podczas gdy Leptohorax w zależności od gatunku roją się od lipca do września. Wreszcie, rodzaj Camponotus obserwuje swoje rojenie od maja do lipca, w zależności od konkretnego gatunku.
Warunki atmosferyczne sprzyjające rójce
Zjawisko rojenia mrówek można przewidywać przy sprzyjających warunkach atmosferycznych, gdyż są one zależne od temperatury otoczenia. Rójki są najbardziej prawdopodobne w dni, kiedy panuje ciepła (temperatura powyżej 20 stopni Celsjusza), słoneczna pogoda bez silnych podmuchów wiatru. Optymalny czas na obserwację i łapanie młodych królowych mrówek przypada bezpośrednio po okresie chłodniejszych dni. To właśnie wtedy mrówki wykorzystują dogodne warunki, aby zainicjować rójkę. W takim klimacie możliwe jest rojenie się wielu gatunków jednocześnie.
W jakich miejscach można złapać królową mrówek?
Jeśli chodzi o miejsca, gdzie można spotkać młode królowe mrówki, to warto szukać ich w okolicach ich gniazd, na przykład na kamieniach, w krzewach, czy nawet na ulicach. Siła wiatru może wpłynąć na to, jak daleko od gniazda zostaną one zaniesione. Warto zatem eksplorować różnorodne lokalizacje, aby zwiększyć szansę na znalezienie młodej królowej.
Czy mrówki oddalają się daleko od swojego gniazda?
Młode królowe mrówek zazwyczaj lądują w niezbyt dużej odległości od gniazda macierzystego, jednakże dystans ten może różnić się w zależności od gatunku mrówki. Siła wiatru jest kolejnym istotnym czynnikiem – silne podmuchy wiatru mogą niekorzystnie wpływać na rójkę. W idealnych warunkach, kiedy wiatr jest słaby lub go nie ma, mrówki mają lepsze warunki do rojenia.
Czy jest możliwa kopulacja w warunkach kontrolowanych?
Jeśli chodzi o możliwość indukowania kopulacji mrówek w warunkach kontrolowanych, jest to zadanie niezwykle trudne i rzadko kiedy udaje się osiągnąć sukces. Nawet po złapaniu samca i samicy z różnych kolonii, szanse na to, że dojdzie do kopulacji i że samica zostanie zapłodniona, są minimalne. Dodatkowo, potencjalne szkody wynikające z wyjęcia tych osobników z ich naturalnego środowiska są znacznie większe niż ewentualne korzyści płynące z prób ich sztucznej kopulacji.
Czy jest szansa na wyhodowanie płodnych królowych w warunkach domowych?
Tak, możliwe jest wychowanie królowych zdolnych do złożenia jaj i założenia nowej kolonii w warunkach domowych, jednak sukces takiego przedsięwzięcia zależy od wielu czynników, w tym od gatunku mrówek. Głównym celem kolonii jest produkcja form płciowych, które mogą założyć nowe kolonie. W naturalnych warunkach samce i samice gotowe do lotu godowego nie kopulują ze sobą w ramach tej samej kolonii, aby uniknąć związków kazirodczych.
Czy kilka królowych może znajdować się w jednej probówce?
Jeśli chodzi o trzymanie kilku złapanych królowych w jednej probówce, to zależy to od gatunku mrówek. Gatunki monoginiczne, czyli te, w których w kolonii występuje tylko jedna królowa, mogą doprowadzić do sytuacji, w której robotnice pierwszego pokolenia zabiją pozostałe królowe, pozostawiając jedną, dominującą. W przypadku niektórych gatunków, jak np. Lasius niger, początkowa współpraca między królowymi (pleometrozja) może przyspieszyć rozwój kolonii. Jednak łączenie królowych gatunków monoginicznych, szczególnie tych rzadszych, może być ryzykowne i prowadzić do walk, okaleczeń, a nawet śmierci królowych.
Z drugiej strony, w przypadku gatunków poliginicznych, czyli takich, które w naturze mają więcej niż jedną płodną królową w kolonii, współistnienie kilku królowych w jednej probówce może sprzyjać szybszemu i bezpieczniejszemu rozwojowi kolonii. W takiej sytuacji warto rozważyć założenie kolonii z kilkoma królowymi, co może zwiększyć szanse na ich przetrwanie w początkowym okresie oraz przyspieszyć rozwój kolonii.